Duurzaamheid is een belangrijk thema voor retailers vanuit meerdere gezichtspunten waaronder maatschappelijke verantwoordelijkheid, relaties met klanten en stakeholders en businesskansen. De vraag naar duurzaam ondernemen en duurzame producten neemt toe. Consumenten worden zich steeds meer bewust van het belang van zaken als klimaat, het bewust omgaan met schaarse grondstoffen en goede arbeidsomstandigheden voor de mensen die onze producten maken. Deze trend zal nog verder doorzetten maar terwijl retailers aan de slag zijn met verbeteringen, staat de markt natuurlijk niet stil. De markt wacht immers op niemand. Het ‘gat’ tussen enerzijds de marktvraag om ‘meer duurzaamheid’ en anderzijds een onvoldoende antwoord op de marktvraag van de traditionele retailers en merken zal onder meer worden opgevuld door nieuwe, innovatieve ondernemingen. Zij zullen daarmee een deel van de markt veroveren, ten koste van bestaande spelers.
Retailers en merken moeten dus aan de slag met de verbeteringen. Daarbij zullen ze vooral moeten kijken waar ‘quick wins’ zijn te behalen om niet te veel tijd te verliezen en niet te veel op achterstand gezet te worden. Als je niet goed en snel acteert, wordt de achterstand ten opzichte van de concurrentie alleen maar groter en uiteindelijk onoverbrugbaar. Nu volgen enkele concrete tips voor kleinere retailers die relatief snel kunnen worden uitgevoerd. Door het gesprek aan te gaan met merken, zelf producten te maken, laaghangend fruit te plukken rond bijvoorbeeld energiebesparing en een simpel verslag te maken, kan je toch goed inspelen op de toenemende vraag naar duurzaamheid van je klanten.
Ga het gesprek aan en maak keuzes
Retailers die merken van anderen verkopen, moeten informatie over duurzaamheid van die merken krijgen om op hun beurt weer het verhaal aan de klanten te kunnen vertellen. Ga daarover het gesprek aan met de merken en zorg dat je de verhalen achter de merken goed kent. Waar worden de producten gemaakt? Onder welke (arbeids)omstandigheden? Wordt gebruik gemaakt van biologisch katoen of gerecycled polyester? Wat doen de merken om de CO2 uitstoot te verminderen en minder gebruik te maken van water en milieubelastende stoffen? Als deze verhalen onvoldoende zijn, overweeg dan om voor andere merken te kiezen die een beter verhaal hebben. Het ‘collectioneren’ op het aspect ‘duurzaamheid’ is een nog weinig gebruikte strategie en zou meer toegepast kunnen worden zonder direct in te boeten op marge of afzet.
Zoek samenwerking op om eigen producten te maken
Om niet afhankelijk te zijn van het ‘duurzaamheidsverhaal’ dat andere merken/producenten vertellen, kun je ook zelf producten (laten) maken, onder een eigen merk of label. Omdat je dan zelf de hele waardeketen regisseert van ontwerp tot verkoop, kun je de klant uit de eerste hand informeren over alle facetten rond duurzaamheid. Eigen producten hebben ook nog andere voordelen: minder afhankelijkheid van merken, meer mogelijkheden om je te onderscheiden van concurrenten en een hogere marge in euro’s. De meeste kleine retailers kunnen dit niet alleen. Zoek daarom de samenwerking met anderen, bijvoorbeeld via inkoopverenigingen of brancheorganisaties.
Kijk naar laaghangend fruit, ook om kosten te besparen
Naast meer ingewikkelde onderwerpen als ‘duurzaamheid in de gehele productieketen’ omvat het thema ‘duurzaamheid’ ook veel relatief eenvoudige issues. Op veel van deze onderwerpen kan snel concreet resultaat worden geboekt: het ‘laaghangend fruit’ of de ‘quick wins’. Denk aan het verhuizen naar een pand met een beter energielabel, het vervangen van de verlichting door LED lampen of aan het investeren in zonnepanelen. Het plukken van dit laaghangend fruit heeft nog een ander voordeel: er worden kosten bespaard. Daarmee snijdt het mes aan twee kanten.
Zeg wat je doet en doe wat je zegt
Retailers moeten uitleggen welke doelstellingen zij hebben op het gebied van duurzaamheid, welke acties zij ondernemen en tot welke resultaten dat heeft geleid. Voor beursgenoteerde retailers is dat al langere tijd duidelijk. Verschillende stakeholders raadplegen de openbare verslagen van retailers en verwachten daarin het nodige over duurzaamheid aan te treffen. Maar ook veel niet-beursgenoteerde retailers rapporteren over duurzaamheid. Dat is ook niet vreemd, want eigenlijk zijn er niet veel verschillen op dit gebied met beursgenoteerde bedrijven. Er zijn geen externe aandeelhouders, maar de overige kring van stakeholders is vrijwel gelijk en die willen allemaal graag weten hoe het met de duurzaamheid gesteld is. Het niet afleggen van verantwoording is een gemiste kans. Er zal steeds meer komen vanuit verschillende stakeholders om transparant te zijn. Kortom: ‘zeg wat je doet, en doe wat je zegt’.
Het is dus belangrijk om aan klanten uit te leggen wat je doet op het gebied van duurzaamheid. Selecteer je merken op hun duurzaamheidsverhaal? Heb je eigen merken waarvan je het duurzaamheidsverhaal zelf kunt vertellen. Wat doe je op gebied van energiebesparing en wat levert dat op? Veel grote retailers staan uitgebreid stil bij deze en andere duurzaamheidsvragen door een omvangrijk duurzaamheidsverslag te maken. Voor kleine retailers is dit te ingewikkeld, te tijdrovend en te kostbaar. Het kan ook veel simpeler, op één of enkele A4’tjes. Wat waren de drie belangrijkste doelstellingen van dit jaar? Wat is daarvan terecht gekomen en wat worden de doelstellingen voor het komende jaar. Het voordeel van een dergelijk ‘duurzaamheidsverslag light’ is dat het ook makkelijker door klanten gelezen wordt dan een lijvig boekwerk. De retailer kan het verslag op zijn website zetten en delen via email en social media. Ook kan hij er ‘instore’ materiaal van maken, bijvoorbeeld een poster waarop de belangrijkste zaken zijn weergegeven.
Dit artikel is onderdeel van een drieluik; lees hier deel 1 en deel 2!
* Olaf Zwijnenburg is als directeur verantwoordelijk en betrokken geweest bij grote transities van internationale retailers en merken. Hij zet zijn kennis, kunde en ervaring in om ondernemers te helpen groeien vanuit innovatie en digitalisering. Olaf begrijpt de uitdagingen waar ondernemers in de retailsector voor staan en denkt graag mee over innovatieve oplossingen voor veranderingen in consumentengedrag, demografie, concurrentie en technologie.
www.OWOLAR.nl | E: olaf.zwijnenburg@gmail.com | M: +31613764077
Geplaatst op: 29 maart 2023
